Millennials + Gen Z είναι οι πιο θλιμμένες και μοναχικές γενιές - Γιατί πλήττονται περισσότερο

Η ανάγκη για σύνδεση με τους άλλους είναι έμφυτη. Έτσι, όταν ο κόσμος οδηγήθηκε σε μια σειρά από μέτρα απομόνωσης λόγω της πανδημίας, μια εντελώς νέα επιδημία ξεκίνησε: η μοναξιά.

Όπως περιγράφεται από το Psychology Today, η μοναξιά είναι η κατάσταση δυσφορίας που προκύπτει όταν κάποιος αντιλαμβάνεται ένα χάσμα μεταξύ της επιθυμίας του για κοινωνική σύνδεση και της πραγματικής εμπειρίας της.

Αλλά η μοναξιά δεν είναι πάντα εύκολο να εντοπιστεί και μπορεί να μας επηρεάσει με διαφορετικούς τρόπους σε διαφορετικά στάδια της ζωής. Υπάρχει η μοναξιά του χωρισμού, του νέου περιβάλλοντος στη δουλειά, ακόμη και εκείνη της εργασίας από το σπίτι. Είναι ένα τρομερό συναίσθημα που έρχεται και φεύγει, παίρνοντας πολλές μορφές που το κάνουν ακόμα πιο περίπλοκο να επιλυθεί. Το να δυσκολευόμαστε να εντοπίσουμε πότε βιώνουμε μια κρίση μοναξιάς είναι αρκετά κακό, αλλά η κοινωνική πίεση να μην αισθανόμαστε μοναξιά σίγουρα δεν βοηθάει.

Από όλους τους μύθους γύρω από την ψυχική υγεία και την κοινωνική απομόνωση, ένας από τους πιο δύσκολους που πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι η μοναξιά δεν έχει να κάνει με το να μην έχεις κανέναν στη ζωή σου ή με τη φυσική κατάσταση, ας πούμε, του να είσαι μόνος σου ένα βράδυ Παρασκευής. Οι ανύπαντροι άνθρωποι που ζουν μόνοι τους μπορεί να μην αισθάνονται καμία λαχτάρα για άλλους, όπως ακριβώς και οι άνθρωποι που περιβάλλονται από φίλους και αγαπημένα πρόσωπα μπορεί να εξακολουθούν να αισθάνονται το αίσθημα της μοναξιάς. Παρόλα αυτά, το στίγμα παραμένει. Συχνά συνδέουμε τη μοναξιά με την κοινωνική αποξένωση, γι' αυτό και υποτιμούμε λανθασμένα τη διάχυση της μοναξιάς μεταξύ των millennials και της Gen Z, δεδομένης της «υπερσύνδεσής» τους.

Αλλά όπως διαπίστωσε πρόσφατα μια μελέτη, μπορεί να πλήττονται περισσότερο. Η έκθεση Talking Loneliness της Telstra διαπίστωσε ότι ένας στους δύο Gen Z (54%) και Millennials (51%) ανέφερε ότι αισθάνεται τακτικά μοναξιά - ποσοστό πολύ υψηλότερο από εκείνο των άλλων γενεών.

Η ίδια μελέτη έδειξε επίσης ότι, παρά την αυξημένη ζήτηση για αυθεντικότητα και διαφάνεια σχετικά με την ψυχική υγεία, η Gen Z ήταν η πιο πιθανή να δηλώσει ότι αισθάνεται πολύ αμήχανα για να παραδεχτεί στους άλλους ότι αισθάνεται μοναξιά (58% έναντι του μέσου όρου του 48%). Και, σύμφωνα με την ψυχολόγο Nancy Sokarno, η οποία εργάζεται στενά με αυτές τις ηλικιακές ομάδες στο πλαίσιο της δουλειάς της, η επιστροφή στην κοινωνική ζωή μετά την πανδημία, μπορεί απλώς να επιδεινώσει το πρόβλημα.

«Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου όπως αυτή, τα συναισθήματα μοναξιάς μπορεί να αυξηθούν, καθώς οι άνθρωποι μπορεί να συνειδητοποιήσουν περισσότερο πόσο μόνοι αισθάνονται πραγματικά», λέει στο Refinery29. «Μπορεί να δουν άλλους να απολαμβάνουν τον χρόνο τους με την οικογένεια ή να συμμετέχουν σε κοινωνικές εκδηλώσεις και αυτό μπορεί να τους κάνει να συγκρίνουν τη δική τους κατάσταση με τους άλλους».

«Η μοναξιά εγκυμονεί κινδύνους δυσφορίας με τη μορφή άγχους, κατάθλιψης, αυτοκτονικών σκέψεων και κακής συμπεριφοράς υγείας, όπως η διαταραγμένη διατροφή, η χρήση ουσιών και η κακή ποιότητα ύπνου», εξηγεί ο Sokarno. «Μπορεί να έχουμε συναισθήματα απελπισίας ή παράνοιας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ειδικά για εκείνους που μπορεί να μην είχαν οικογενειακές σχέσεις κοντά τους κατά τη διάρκεια του lockdown. Τα άτομα αυτά μπορεί στη συνέχεια να στραφούν σε επιβλαβείς μηχανισμούς αντιμετώπισης, όπως η ανεξέλεγκτη κατανάλωση αλκοόλ, η λήψη ναρκωτικών ή η κατάχρηση φαρμάκων». Και αυτό είναι μόνο η αρχή.

Το ψηφιακό χάσμα

Όλοι γνωρίζουμε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι πάντα και τόσο «υγιή» για εμάς. Οι νέες γενιές που έχουν ψηφιακή ευχέρεια από νεαρή ηλικία, περνούν πάνω από τρεις ώρες την ημέρα κάνοντας scrolling στο τηλέφωνό τους. Όπως εξηγεί ο Sokarno, είναι ακριβώς αυτή η συνήθεια που συμβάλλει στο να νιώθουν μοναξιά. «Ενώ ο ψηφιακός κόσμος θεωρείται ως κοινωνικός χώρος, συνήθως δεν έχεις τις βαθύτερες συνδέσεις που χρειάζονται (και αποκτούν) οι άνθρωποι από την πραγματική ζωή», λέει, προσθέτοντας, «Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτές οι πλατφόρμες που έχουν σχεδιαστεί για να φέρνουν τους ανθρώπους πιο κοντά, μπορούν με τη σειρά τους να συμβάλλουν και να εντείνουν τα αισθήματα μοναξιάς και το φόβο της προσωπικής αποτυχίας - όλα αυτά επηρεάζουν αρνητικά την ψυχική μας υγεία. Ναι, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να δώσουν στους ανθρώπους μια διέξοδο για αυτοέκφραση και μια σύνδεση με άλλους (με τους οποίους μπορεί να μην μπορούσαν κανονικά να συνδεθούν), αλλά έχουν επίσης επικίνδυνες επιπτώσεις».

Μπορεί να έχεις φίλους και οικογένεια και να αισθάνεσαι ακόμα μόνη

Συχνά μας μπερδεύει η ιδέα ότι το να είμαστε κοντά σε ανθρώπους θα διορθώσει αυτά τα αισθήματα απομόνωσης. Αλλά, δυστυχώς, δεν είναι τόσο απλό. Σύμφωνα με τον Sokarno, το καλύτερο είδος συνδέσεων περιλαμβάνει έναν συνδυασμό τεσσάρων τύπων οικειότητας - συναισθηματική, νοητική, πνευματική και σωματική.

«Πρώτον, αν εξετάσουμε τη συναισθηματική οικειότητα, πράγματα όπως το να ενδιαφέρεσαι πραγματικά για τα συναισθήματα κάποιου άλλου, να επιβεβαιώνεις τις σκέψεις του και να δείχνεις ότι νοιάζεσαι είναι τρόποι με τους οποίους μπορείς να συνδεθείς με ένα άλλο άτομο σε βαθύτερο επίπεδο. Στη συνέχεια, για την ψυχική πλευρά των πραγμάτων, το να έχετε ουσιαστικές και διεγερτικές συζητήσεις είναι ένας τρόπος να συνδεθείτε. Επίσης, το να μοιράζεστε τις ίδιες αξίες και τα ίδια ενδιαφέροντα με ένα άλλο άτομο μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της αίσθησης σύνδεσης.

Έπειτα υπάρχει η πνευματική οικειότητα, η οποία επικεντρώνεται στο να σέβεται ο ένας τις πεποιθήσεις του άλλου, να έχει έναν κοινό σκοπό ή/και να καλλιεργεί ο ένας την εσωτερική γαλήνη του άλλου. Και τέλος, το άγγιγμα, το οποίο είναι προφανές, αλλά κάτι που οι άνθρωποι αποζητούν - και το έχουν στερηθεί σοβαρά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Όπως σημειώνει ο Sokarno, η απώλεια του σωματικού αγγίγματος, όσο μικρή κι αν είναι, μπορεί εύκολα να επηρεάσει την ικανότητα ενός ατόμου να νιώθει συνδεδεμένο με τους άλλους».

Η μοναξιά φαίνεται διαφορετική για τον καθένα

Όπως η αιτία της μοναξιάς μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο, έτσι μπορεί να διαφέρει και η εκδήλωσή της. Η μοναξιά μπορεί να εμφανιστεί διαφορετικά για διαφορετικούς τύπους ανθρώπων και αυτό μπορεί να κάνει δύσκολο να προσδιοριστεί ακριβώς πώς θα επηρεάσει το κάθε άτομο.

«Η ψυχολογία του καθενός είναι πολυεπίπεδη, και ενώ μπορεί να υποθέσουμε ότι ένας εσωστρεφής είναι πιο επιρρεπής στη μοναξιά επειδή τείνει να είναι μόνος του πολλές φορές, η μοναξιά και η μοναχικότητα δεν είναι το ίδιο πράγμα. Μπορεί να είναι στη φύση του εσωστρεφούς να βρίσκει παρηγοριά μόνος του, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχει μεγαλύτερη προδιάθεση στη μοναξιά», εξηγεί ο Sokarno αναγνωρίζοντας ότι το αντίθετο ισχύει για τους εσωστρεφείς.

«Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι οι εξωστρεφείς, που βρίσκουν παρηγοριά στην κοινωνικοποίηση, δεν είναι πιθανό να βιώσουν μοναξιά, αλλά αυτή η δήλωση δεν είναι πάντα αληθινή. Ενώ ένας εξωστρεφής μπορεί να περνάει πολύ χρόνο κοινωνικοποιούμενος ή να βρίσκεται κοντά σε ανθρώπους, μπορεί να μην έχει αυτές τις πραγματικές βαθύτερες συνδέσεις και επομένως να αισθάνεται μοναξιά σε διαφορετικό επίπεδο».

Πώς να καταπολεμήσεις τη μοναξιά

Η μοναξιά μπορεί στην πραγματικότητα να είναι μάλλον μεταμορφωτική, λέει ο Sokarno. «Μπορεί να μας διδάξει να εκτιμούμε τους άλλους ανθρώπους και την παρέα τους, αλλά και να μας διδάξει ότι δεν πρέπει να εξαρτόμαστε από αυτούς για τη δική μας ευτυχία. Η μοναξιά μπορεί επίσης να μας διδάξει είναι ότι δεν είμαστε πραγματικά μόνοι και ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι να συνδεθούμε με άλλους».

Αναγνώρισε το πρόβλημα

Αν θέλεις να προλάβεις αυτά τα συναισθήματα προτού ξεφύγουν, το πρώτο βήμα για τον περιορισμό της μοναξιάς είναι να αναγνωρίσεις ότι υπάρχει πρόβλημα.

Μίλα σε έναν φίλο

Δώσε έμφαση στην ουσιαστική επικοινωνία όπου μπορεί να την βρεις και πες πραγματικά σε έναν δικό σου άνθρωπο πώς αισθάνεσαι γι' αυτούς και τι σημαίνουν για εσένα. Φρόντισε να επικοινωνείς τακτικά με αυτούς που αγαπάς, γιατί αυτή η απλή χειρονομία μπορεί να δείξει ότι νοιάζεσαι».

Άστο στο στους επαγγελματίες

Αν όντως νιώθεις ότι η μοναξιά αρχίζει να σε επηρεάζει σε βαθύτερο επίπεδο, απευθύνσου σε έναν επαγγελματία. Οποιοσδήποτε, από έναν γενικό ιατρό μέχρι έναν ψυχολόγο, μπορεί να σε βοηθήσει αν αισθάνεσαι συναισθηματικά καταβεβλημένη και παλεύεις να τα καταφέρεις. Ενώ η μοναξιά από μόνη της μπορεί να μην μοιάζει με χρόνιο πρόβλημα ψυχικής υγείας, ο Sokarno σημειώνει ότι μπορεί να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα όπως το άγχος ή η κατάθλιψη.

Η ευαισθητοποίηση σχετικά με την ψυχική υγεία έχει αυξηθεί εκθετικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Και η ανοιχτή σκέψη των millennials και της γενιάς Z έχει παίξει ζωτικό ρόλο σε αυτό. Αξίζει να αναφέρουμε ότι έχουν παρουσιάσει σημαντικότερη αύξηση στα επίπεδα άγχους, στρες και κατάθλιψης από ό,τι οι παλαιότερες γενιές μετά την πανδημία, με την αύξηση να είναι ακόμη πιο δραστική στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες. Οι δυσκολίες με την υγεία, την εκπαίδευση, τις σχέσεις, τα οικονομικά και την εργασιακή ασφάλεια έχουν οδηγήσει ή επιδεινώσει σημαντικά τα προβλήματα ψυχικής υγείας.

Η Gen Z έχει χαρακτηριστεί ως η «πιο καταθλιπτική γενιά» με τις λιγότερο θετικές προοπτικές και μειωμένη συναισθηματική και κοινωνική ευημερία. Έχουν περισσότερες ανεκπλήρωτες κοινωνικές ανάγκες από οποιαδήποτε άλλη γενιά. Οι στατιστικές για τα προβλήματα συμπεριφοράς-υγείας τους - ψυχικές διαταραχές και διαταραχές από ουσίες - είναι ανησυχητικές. Και έχουν δύο ή τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να σκεφτούν ή να επιχειρήσουν να αυτοκτονήσουν. Το ποσοστό αυτοκτονιών μεταξύ των Ινδών νέων είναι το υψηλότερο στον κόσμο.

Αυτό επιβάλλει την επιτακτική ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην ψυχική υγεία στο σπίτι, στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, στον χώρο εργασίας και στις κοινότητες. Πρέπει να ενθαρρυνθεί η ικανότητα εντοπισμού των κόκκινων σημαιών και η έναρξη παρεμβάσεων. Όποιος υποφέρει από προβλήματα ψυχικής υγείας πρέπει να βρίσκει άνευ όρων υποστήριξη στην αναζήτηση βοήθειας- και πρέπει να υπάρξει μια καθολική έκκληση για έναν ολοκληρωτικό πόλεμο ενάντια στα στίγματα που συνδέονται με την ψυχική υγεία.

Δεδομένου ότι το 50% των διαταραχών της ψυχικής υγείας εκδηλώνονται μέχρι την ηλικία των 14 ετών, πρέπει να προωθήσουμε ενεργά ένα πρόγραμμα σπουδών για την ψυχική υγεία στα σχολεία και τα πανεπιστήμια, ενσωματωμένο στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, ώστε να ευαισθητοποιήσουμε τα παιδιά σε θέματα ψυχικής υγείας από πολύ μικρή ηλικία. Αυτό μπορεί να συμβάλει αισθητά στη μακροπρόθεσμη ψυχική τους ευημερία.

Ακόμη, η ψυχική υγεία στο χώρο εργασίας πρέπει να έχει προτεραιότητα. Ακριβώς όπως κάποιος παίρνει άδεια για σωματικές παθήσεις, οι άδειες ψυχικής υγείας πρέπει να γίνουν κανόνας. Οι εργοδότες μπορούν να δώσουν το παράδειγμα και να μιλήσουν ανοιχτά για τα θέματα ψυχικής υγείας τους, ώστε να προωθήσουν μια εργασιακή κουλτούρα χωρίς στίγμα. Η προσαρμογή στο υβριδικό εργασιακό μοντέλο, η επαγγελματική εξουθένωση, το άγχος απόδοσης και οι διακρίσεις είναι διαδεδομένα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν για να διασφαλιστεί η ψυχική ευημερία των εργαζομένων.