7 φράσεις που φαίνονται υποστηρικτικές, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα σημάδι χειραγώγησης
Η αληθινή αγάπη δεν περιορίζει τη φωνή σου - τη δυναμώνει.
Ο χειριστικός τρόπος συμπεριφοράς δεν είναι πάντα φανερός ή θορυβώδης. Στην πραγματικότητα, οι πιο ύπουλες μορφές του συχνά κρύβονται πίσω από ευγενικά χαμόγελα, στοργικές χειρονομίες και καλοπροαίρετα λόγια - πόσες φορές έχεις ακούσει το «με αγάπη στο λέω»;
Είναι μια ήσυχη μορφή εξουσίας - δεν φωνάζει, αλλά σιγά-σιγά αρχίζει να διαμορφώνει τις επιλογές σου, μέχρι που αρχίζεις να αμφισβητείς τη δική σου φωνή. Τα «red flags» δεν βρίσκονται πάντα σε αυτά που λέει κάποιος, αλλά στο πώς τα λέει, πότε τα λέει και τι κρύβεται πίσω από τα λόγια.
Σύμφωνα λοιπόν, με τους ειδικούς αυτές οι εφτά φράσεις μπορεί να ακούγονται υποστηρικτικές, αλλά στην πραγματικότητα προσπαθούν σιωπηλά να υπονομεύσουν την αυτονομία σου.
Μπορούν τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης να επιδεινώσουν την ψυχική υγεία;
7 φράσεις που στην πραγματικότητα είναι ένα σημάδι χειραγώγησης
1. «Απλώς ανησυχώ για σένα»
Η ανησυχία είναι όμορφο πράγμα. Δείχνει αγάπη, ενδιαφέρον, φροντίδα. Αλλά όταν η ανησυχία γίνεται δικαιολογία για να σε ελέγχουν -να ξέρουν πού είσαι, με ποιον, τι ώρα θα πας και τι ώρα θα φύγεις- τότε δεν είναι πια φροντίδα. Είναι έλεγχος.
Αυτό συμβαίνει συχνά στις ρομαντικές σχέσεις, αλλά όχι μόνο. Μπορεί να το δεις και σε οικογένεια ή φίλους. Ξεκινάει σαν «στείλε μου όταν φτάσεις», και καταλήγει σε «στείλε μου όταν φύγεις, όταν φτάσεις, όταν γυρίσεις».
Ρώτα τον εαυτό σου: Είναι όντως για την ασφάλειά μου, ή για να ηρεμήσει εκείνος; Η αληθινή φροντίδα... δεν σε φυλακίζει. Σε εμπιστεύεται.
2. «Θέλω μόνο το καλύτερο για σένα»
Ακούγεται ευγενικό και γεμάτο αγάπη, σωστά; Και ποιος δεν θέλει το καλό των αγαπημένων του; Όμως, πρόσεξε τι ακολουθεί μετά.
Συχνά, αυτή η φράση λέγεται λίγο πριν δώσει κάποιος τη συμβουλή του χωρίς να του έχει ζητηθεί ή αμέσως μετά από ένα αποδοκιμαστικό βλέμμα. Τη λένε όταν δεν εγκρίνουν τις επιλογές σου - τη δουλειά σου, τον σύντροφό σου ή τα όνειρά σου. Και ενώ φαίνεται πως «σε νοιάζονται», στην ουσία σου λένε τι θα έκαναν εκείνοι στη θέση σου. Όχι απαραίτητα αυτό που χρειάζεσαι εσύ.
Η ανησυχία ξεκινάει διάλογο. Ο έλεγχος τον σταματά.
Μάθε να ξεχωρίζεις το ένα από το άλλο.
3. «Απλά θέλω να είσαι η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου»
Ακούγεται σαν κομπλιμέντο, έτσι δεν είναι; Σαν κάποιος να βλέπει τη δύναμή σου και να θέλει να ανθίσεις. Αλλά πρόσεξε: Όταν αυτή η «καλύτερη εκδοχή» μοιάζει όλο και περισσότερο με αυτό που εκείνοι θέλουν—κι όχι αυτό που εσύ είσαι—κάτι δεν πάει καλά. Ξαφνικά, τα χόμπι σου θεωρούνται «χαμένος χρόνος». Τα ρούχα σου «θέλουν ανανέωση». Ο χαρακτήρας σου «χρειάζεται δουλίτσα».
Και σιγά-σιγά, αρχίζεις να μικραίνεις για να χωρέσεις στην εικόνα που έχουν αυτοί για σένα.
Στήριξη σημαίνει αποδοχή. Όχι διαμόρφωση. Αν το «να γίνεις καλύτερη» σε κάνει να νιώθεις λιγότερη, δεν είναι εξέλιξη. Είναι έλεγχος.
4. «Είσαι τόσο ευαίσθητη. Προσπαθούσα μόνο να βοηθήσω»
Ακούγεται αθώο, αλλά πίσω από αυτή τη φράση κρύβεται συχνά παθητική επιθετικότητα. Συνήθως τη λένε όταν έχεις εκφράσει ένα όριο ή νιώθεις άβολα.
Αντί να σε ακούσουν, σε παρουσιάζουν υπερβολική. Δραματική. Δύσκολη.
Και ξαφνικά, αρχίζεις να αναρωτιέσαι: «Μήπως όντως το παραέκανα; Μήπως φταίω εγώ;». Αυτός είναι ο στόχος: να αμφιβάλεις για τον εαυτό σου.
Να σε κάνουν πιο εύκολη στο να σε χειριστούν. Έτσι, ανέχεσαι προσβολές επειδή «δεν το εννοούσαν έτσι». Μένεις σιωπηλή όταν σε κριτικάρουν, γιατί «ήθελαν το καλό σου».
Αν κάποιος νοιάζεται περισσότερο να έχει δίκιο παρά να σε σεβαστεί, τότε δεν σε υποστηρίζει. Σε χειρίζεται.
Αν κάποιος περπατά με τα χέρια του πίσω από την πλάτη, έχει αυτές τις 3 ιδιότητες, λέει η ψυχολογία
5. «Δεν θέλω να πληγωθείς»
Ακούγεται καλοπροαίρετο, έτσι δεν είναι; Συνήθως το ακούμε όταν πάμε να δοκιμάσουμε κάτι καινούργιο -μια νέα δουλειά, ένα ταξίδι μόνη, ένα δικό μας project.
Στην επιφάνεια μοιάζει με φροντίδα. Αλλά κατά βάθος κρύβεται φόβος. Όχι πάντα ο δικός σου -ο δικός τους.
Και πολλές φορές αυτός ο φόβος έρχεται από κοντινούς ανθρώπους: γονείς, σύντροφο, μέντορα. Το παρουσιάζουν σαν «σοφή προειδοποίηση». Και ίσως έχουν δίκιο σε κάποια σημεία. Αλλά πολλές φορές, δεν φοβούνται για σένα -φοβούνται γιατί δεν αντέχουν την αβεβαιότητα.
Οι άνθρωποι που πραγματικά σε στηρίζουν θα σου πουν: «Κι εγώ φοβάμαι λίγο, αλλά πιστεύω σε σένα». Όχι: «Μείνε στο ασφαλές για να κοιμάμαι ήσυχος/η.»
6. «Ξέρεις ότι δεν θα μπορούσα να ζήσω χωρίς εσένα»
Στην αρχή μπορεί να ακούγεται ρομαντική αυτή η φράση. Σαν τη βαθιά αγάπη.
Αλλά πίσω από τα λόγια, κρύβεται συναισθηματική εξάρτηση, όχι υγιής σχέση.
Ξαφνικά, νιώθεις πως είσαι υπεύθυνη για την ψυχολογική ισορροπία του άλλου.
Γίνεσαι το στήριγμά του, το οξυγόνο του, το «όλα του». Και πίστεψέ με -το να είσαι το «όλα» κάποιου μπορεί να ακούγεται όμορφο, αλλά στην πράξη είναι ασφυκτικό.
Οι υγιείς σχέσεις βασίζονται στην αλληλεξάρτηση, όχι στον συναισθηματικό εκβιασμό.
7. «Έχω κάνει τόσα πολλά για σένα - μου το χρωστάς αυτό»
Αυτή η φράση είναι σαν ένας αθόρυβος λογαριασμός που έρχεται μετά από μήνες ή και χρόνια προσφοράς.
Μπορεί να έχουν πληρώσει λογαριασμούς σου, να στήριξαν τα όνειρά σου, να στάθηκαν δίπλα σου στις δύσκολες στιγμές — και όλα αυτά ίσως είναι αλήθεια. Όμως, τη στιγμή που χρησιμοποιούν όλα αυτά για να χειριστούν τις επιλογές σου τώρα, αλλάζει όλη η σχέση.
Η στήριξη δεν ζητάει ανταπόδοση. Δεν παίζει με τύψεις.
Κανείς δεν πρέπει να σε κάνει να νιώθεις πως η ελευθερία σου είναι προδοσία.
