Οι άνθρωποι που κρατούν πάντα τους άλλους όρθιους έχουν συνήθως μια κοινή ιστορία

Η ψυχολόγος και διδάκτωρ Νευροεπιστήμης Ana Asensio εξηγεί μέσα από τα social media ένα μοτίβο που αναγνωρίζεται σε πολλούς ενήλικες: μεγάλωσαν μαθαίνοντας ότι έπρεπε να είναι δυνατοί για όλους, ακόμη κι όταν δεν υπήρχε ασφαλής χώρος για να δείξουν ευαλωτότητα. Η ανάλυσή της φωτίζει τις συνέπειες που έχει αυτός ο ρόλος στην ψυχική ισορροπία.

Η Asensio συμπυκνώνει το φαινόμενο σε μια φράση που βρήκε μεγάλη απήχηση: «Υπάρχει ένας πόνος για τον οποίο σχεδόν κανείς δεν μιλά. Ο πόνος του να είσαι δυνατός για όλους και να μην έχεις πού να πέσεις».

Ο μύθος που αφορά το κυνήγι της ευτυχίας και το emotional burnout που κουβαλά

Πώς μπορεί η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης να οδηγήσει σε ψυχωσικές παραληρητικές ιδέες

Ξέρεις ότι ζεις καλά όταν αυτές οι 12 απλές χαρές σού δίνουν αληθινή χαρά

Στην ψυχολογία, αυτή η στάση ζωής περιγράφεται ως μαθημένος ρόλος υπερ-ευθύνης, ένα μοτίβο που, όπως εξηγεί, συνήθως ριζώνει στην παιδική ηλικία.

«Οι άνθρωποι που κρατούν πάντα τους άλλους έχουν συχνά μια κοινή ιστορία. Έμαθαν πολύ νωρίς ότι δεν επιτρεπόταν να αποτύχουν, ότι η ευαλωτότητα είχε κόστος, ότι η αξία τους βρισκόταν στο να αντέχουν, να λύνουν, να φροντίζουν, να στηρίζουν, να μην ενοχλούν, να μη ζητούν», σημειώνει.

Αυτό το πρώιμο μάθημα αυτοματοποιείται στον εγκέφαλο και επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το άτομο σχετίζεται με τον κόσμο. Η Asensio εμβαθύνει και στη βιολογική διάσταση του μηχανισμού. «Η αμυγδαλή μαθαίνει να προβλέπει συνεχώς κινδύνους, το νευρικό σύστημα μένει σε μόνιμη επιφυλακή και εσύ γίνεσαι ο δυνατός άνθρωπος μέσα από πανοπλία, μέσα από το να μη ζητάς, ακόμη κι όταν είσαι διαλυμένος μέσα σου».

Αυτή η κατάσταση υπερ-επαγρύπνησης συχνά συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή, κάνοντας εξαιρετικά δύσκολο το αίτημα για βοήθεια, ακόμη και σε στιγμές πλήρους εξάντλησης. Όπως επισημαίνει, πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους μεγάλωσαν σε περιβάλλοντα όπου «αν δεν κρατούσες εσύ, όλα κατέρρεαν», γεγονός που ενίσχυσε την πεποίθηση ότι η ασφάλεια εξαρτάται από το να ελέγχουν τα πάντα γύρω τους.

Παρά τη σκληρότητα αυτού του μοτίβου, η ψυχολόγος τονίζει ότι η αλλαγή είναι εφικτή και δεν σημαίνει απώλεια της ικανότητας φροντίδας. «Το να είσαι ο δυνατός δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεσαι στήριξη. Σημαίνει ότι κανείς δεν σου έμαθε πώς να τη ζητάς», λέει.

Για την Asensio, η διαδικασία αποκατάστασης περνά μέσα από την ισορροπία. Από το να επιτρέψεις στον εαυτό σου να κατεβάσει βάρος. Από το να επιλέξεις σχέσεις όπου μπορείς κι εσύ να πέσεις και να ξεκουραστείς. Από το να μάθεις να λες «σήμερα δεν μπορώ μόνος» και να θυμάσαι κάτι θεμελιώδες: η δύναμη δεν αποδεικνύεται κουβαλώντας τα πάντα, αλλά επιτρέποντας στον εαυτό σου να ξεκουραστεί, να ακουμπήσει και να ζητήσει.

«Αν αυτό το μήνυμα σε αγγίζει, ίσως δεν είναι τυχαίο. Ίσως το σώμα σου εδώ και καιρό σου λέει ότι δεν αντέχεις άλλο. Ίσως σήμερα μπορείς να αρχίσεις να το ακούς και να επιστρέψεις στο να ζητάς και να συνδέεσαι», καταλήγει.

^{Το κείμενο βασίζεται σε ανάρτηση και δηλώσεις της Ana Asensio, όπως δημοσιεύτηκαν στο El Confidencial.}