Από τον «Κυνόδοντα» ως το «Poor Things» όλα τα βήματα του Γιώργου Λάνθιμου οδηγούν στα Όσκαρ

«Συνεχίζω να προσπαθώ να μη σκέφτομαι τι θα περίμενε κάποιος από εμένα, αν πρέπει να κάνω κάτι διαφορετικό, ή το ίδιο, να βρω κάτι που το κάνω καλά και να το επαναλαμβάνω. Προσπαθώ να μη σκέφτομαι αυτό το πράγμα, όσο είναι δυνατόν και να βρίσκω κάτι που με ενδιαφέρει και να συγκεντρώνομαι σε αυτό, ώστε να το φέρνω εις πέρας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο». Αυτό είχε πει ο Γιώργος Λάνθιμος πριν από περίπου έναν χρόνο, μιλώντας στην «Καθημερινή», με αφορμή την ταινία μικρού μήκους «Βληχή» και αυτό μοιάζει να επιβεβαιώνει με κάθε του δουλειά, από την αρχή της πορείας του στη σκηνοθεσία μεγάλου μήκους ταινιών με το έργο «Ο καλύτερος μου φίλος», μέχρι τώρα με το «Poor Things» που κατακτά τον κόσμο του κινηματογράφου σε διεθνές επίπεδο.

Ο Λάνθιμος κέρδισε χθες βράδυ μια Χρυσή Σφαίρα για την ταινία του Poor Things και μπορεί να έχασε το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας αλλά το γεγονός αυτό δεν στέρησε τη χαρά από τον σκηνοθέτη. Ακόμα και όταν ανέβηκε στη σκηνή πάντως, ο Λάνθιμος ήθελε απλά να μιλήσει στον δικό του ήρωα, Bruce Springsteen με τον οποίο όπως ανέφερε χαρακτηριστικά έχουν γενέθλια την ίδια ημέρα, στις 23 Σεπτεμβρίου.

«Ήταν ο ήρωάς μου από τότε που ήμουν παιδί. Τέλος πάντων, σπαταλάω τον χρόνο μου. Ευχαριστώ πολύ όλους όσοι δούλεψαν στην ταινία, τη Searchlight Pictures, την παραγωγή και που έκανε την ταινία πραγματικότητα, όλους τους υπέροχους ηθοποιούς και τον Bruce Springsteen που με έκανε να μεγαλώσω έτσι όπως μεγάλωσα και την Emma φυσικά γιατί κέρδισε, είναι η καλύτερη. Σας ευχαριστώ πολύ» είπε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Λάνθιμος.

Κι αν η επιτυχία του 50χρονου σκηνοθέτη φαίνεται κάτι σχεδόν «απτό» σήμερα, δεν ήταν πάντοτε το ίδιο.

Πρώτη στον «χορό» της αμφισβήτησης βρέθηκε η ταινία με τίτλο «Κυνόδοντας», η οποία αν και υποψήφια για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας στην 83η απονομή των βραβείων το 2011 και νικήτρια του Βραβείου Ένα Κάποιο Βλέμμα (Un Certain Regard) και του Βραβείου Νεότητας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών του 2009, προκάλεσε αντιδράσεις ύστερα από την αποκάλυψη πως ανάλογη ταινία, με όμοιο σενάριο είχε γυριστεί το 1973 στο Μεξικό με τίτλο «El castillo de la pureza» (Το κάστρο της αθωότητας).

Παρόλα αυτά, ο «Κυνόδοντας» φαίνεται ότι είχε ήδη στιγματίσει την καλλιτεχνική ταυτότητα του Λάνθιμου. Στην ιστοσελίδα yourate, μία από τους σινεφίλ που σχολίασαν την ταινία αναφέρει πολύ εύστοχα:

Αυτά τα χαρακτηριστικά έχει κάθε δουλειά του σκηνοθέτη, του οποίου η σουρεαλιστική ταυτότητα μπορεί να είναι πολύ χαρακτηριστική στα μάτια των περισσότερων από εμάς, τι συμβαίνει, όμως, με την πραγματική του ταυτότητα και πόσα γνωρίζουμε για τον Γιώργο Λάνθιμο;

Με αφετηρία την Αθήνα

Ο Γιώργος Λάνθιμος γενήθηκε το 1973 στην Αθήνα. Η μητέρα του, Ρένα, είχε σπουδάσει νομικά, ενώ ο πατέρας του, Αντώνης Λάνθιμος, ήταν μπασκετμπολίστας της εθνικής ομάδας, τη δεκαετία του ’60 και του ’70. Όταν ο Γιώργος Λάνθιμος ήταν 9 ετών, οι γονείς του χώρισαν.

Ξεκίνησε να σπουδάζει διοίκηση επιχειρήσεων, αλλά γρήγορα εγκατέλειψε αυτόν τον δρόμο, με σκοπό να ακολουθήσει την αγάπη του για τον κινηματογράφο. Έτσι, τελικά βρέθηκε να φοιτά στη Σχολή Σταυράκου στην Αθήνα «κινηματογραφική και τηλεοπτική σκηνοθεσία».

Στα 19 του έχασε ξαφνικά τη μητέρα του από καρκίνο, ενώ ο πατέρας του έφυγε από τη ζωή το 2019, λίγες μόλις ημέρες αφότου ανακοινώθηκε ότι η ταινία «Ευνοούμενη» βρισκόταν ανάμεσα στις υποψηφιότητες για τα Όσκαρ εκείνης της χρονιάς.

Και μπορεί ο Γιώργος Λάνθιμος να έχασε τον πατέρα του σε μία σημαντική στιγμή της καλλιτεχνικής του διαδρομής, ωστόσο, εκείνος είχε προλάβει να αισθανθεί περήφανος για τον γιο του, όπως χαρακτηριστικά είχε δηλώσει στο DownTown στην τελευταία του συνέντευξη:

Ο Γιώργος Λάνθιμος ως χαρακτήρας

Σε εκείνη τη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο DownTown, ο Αντώνης Λάνθιμος είχε αναφερθεί και στον χαρακτήρα του Γιώργου, περιγράφοντάς τον ως ένα δύσκολο παιδί που ποτέ δεν μιλάει πολύ, αλλά πάντα λέει όσα χρειάζεται να πει. «Δύσκολο παιδί, με τα χίλια ζόρια του παίρνεις μια κουβέντα. Από μικρός έτσι ήταν. Έλεγε λίγα λόγια αλλά σταράτα», είχε τονίσει χαρακτηριστικά. Εσωστρεφής και πάντα με έφεση στις τέχνες, ο Λάνθιμος άνοιγε καλλιτεχνικές συζητήσεις από μικρό παιδί με τον τότε κολλητό του Αριστείδη, για να ανοίξει τα φτερά του στη συνέχεια και να ξεπεράσει τα όρια των συνόρων, θέλοντας να δημιουργήσει «όπου υπάρχουν ευκαιρίες για την τέχνη του».

Ένας άνθρωπος με θάρρος, τόλμη, όνειρα και όραμα που ακολουθεί την καρδιά του και όχι όσα προστάζει η λογική.

Η σχέση του με τη λογική διάσταση των πραγμάτων, βέβαια, μάλλον, είναι καλά μελετημένη, αν κρίνει κανείς από τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται οι ταινίες του.

Ακόμα και ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται τις καταστάσεις στα έργα του δεν επιδιώκει να έχουν απόλυτη εξήγηση, αφού όπως είχε δηλώσει στη συνέντευξη Τύπου που έγινε στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 2023 για το «Poor Things»:

Τα mainstream βιντεοκλίπ και ο Σάκης Ρουβάς

Ο Γιώργος Λάνθιμος σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία το 1995. Ήταν μία ταινία μικρού μήκους με τίτλο «Ο βιασμός της Χλόης». Την επόμενη χρονιά, το 1996, σκηνοθέτησε το πρώτο του βιντεοκλίπ, για το τραγούδι της Κατερίνας Κυρμιζή «Στην Πίσω Τσέπη Του Blue Jean».

Το 1997 σκηνοθέτησε ακόμα 6 βιντεοκλίπ, ανάμεσα στα οποία ήταν το τραγούδι της Δέσποινας Βανδή «Δέκα Εντολές», αλλά και το κομμάτι «Μάταια» της Μαντούς.

Την επόμενη χρονιά, ο Γιώργος Λάνθιμος ξεκίνησε να συνεργάζεται με τον Σάκη Ρουβά, σκηνοθετώντας 4 βιντεοκλίπ του καλλιτέχνη. Συγκεκριμένα, τα τραγούδια: «Θέλεις Ή Δεν θέλεις», «Υπήρχες Πάντα», «Δεν Έχει Σίδερα Η Καρδιά Σου» και «Η Καρδιά Μου». To 2000, ο Λάνθιμος σκηνοθέτησε και το βίντεο για το κομμάτι «Άντεξα», κλείνοντας με αυτόν τον τρόπο την πόρτα στη συνεργασία του με τον Ρουβά και βλέποντας από λίγο πιο κοντά το μέλλον που θα είχε μετέπειτα στον κινηματογράφο, αφού το γυμνό ήταν ένα από τα βασικά στοιχεία του βίντεο, αλλά και ένα από τα βασικά στοιχεία στα μετέπειτα έργα του.

12 έργα εκτός λογικής

Και κάπως έτσι, επέστρεψε το 2001 με την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία. Το έργο ονομάζεται «Ο καλύτερος μου φίλος». Πρόκειται για μία ελληνική κωμωδία, στην οποία μεταξύ άλλων πρωταγωνίστησαν η Μαρία Καβογιάννη και η Σμαράγδα Καρύδη. Ο «καλύτερος μου φίλος» γνώρισε εμπορική επιτυχία, πουλώντας 350.000 εισιτήρια στην Ελλάδα, ενώ στην Κύπρο πούλησε 7.914 εισιτήρια.

Την ίδια χρονιά, ακολούθησε η μικρού μήκους ταινία «Uranisco Disco», αλλά η πραγματική άνοδος του Λάνθιμου ξεκίνησε κάποια χρόνια αργότερα, το 2005, με την «Κινέττα», για την οποία κόπηκαν περίπου 40.000 εισιτήρια.

Η άνοδος αυτή, όμως, τελικά άρχισε να γίνεται ορατή το 2009, με τον γνωστό σε όλους μας «Κυνόδοντα», αφού ήταν η πρώτη ταινία του Λάνθιμου που βρέθηκε υποψήφια για Όσκαρ. Ακολούθησε το ψυχολογικό δράμα «Άλπεις» το 2011 και ο «Αστακός» το 2015, που κέρδισε το Βραβείο Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών της ίδια χρονιάς.

Στο Φεστιβάλ Καννών βραβεύτηκε και η επόμενη ταινία του σκηνοθέτη «Ο θάνατος του ιερού ελαφιού» (2017), η οποία βασίζεται στην αρχαία τραγωδία Ιφιγένεια εν Αυλίδι του Ευριπίδη και έλαβε το βραβείο σεναρίου.

Το 2018 ο Γιώργος Λάνθιμος επανήλθε με μία ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία, την «Ευνοούμενη», για την οποία η Olivia Colman κέρδισε το βραβείο Α' Γυναικείου Ρόλου στα Όσκαρ του 2019.

Το 2022, ο Λάνθιμος ξαναέκανε μία ταινία μικρού μήκους, τη «Βληχή», ενώ το 2023, το «Poor Things», ήταν το έργο που έμελλε να κάνει τον Λάνθιμο αγαπητό σε ένα ευρύτερο κοινό, που αν και δεν αγαπά ιδιαίτερα τα «εκτός λογικής» σενάρια, μπορεί να δει την ομορφία που κρύβεται πίσω από τον σουρεαλισμό.

Είναι αυτό μία πιο soft εκδοχή του Λάνθιμου; Μάλλον, ναι. Είναι η μεγαλύτερη του επιτυχία; Σίγουρα, ναι!

Η προσωπική ζωή και ο γάμος

Το 2010, λίγο μετά την πρώτη του κινηματογραφική κορύφωση, με τον «Κυνόδοντα», ο Γιώργος Λάνθιμος άρχισε να διανύει μία εξίσου ευνοϊκή περίοδο και στην προσωπική του ζωή, αφού τότε γνώρισε την γυναίκα της ζωής του, Ariane Labed.

01

03

Η Ariane είναι ηθοποιός. Γεννήθηκε στην Ελλάδα, μεγάλωσε στη Γερμανία και έχει καταγωγή από τη Γαλλία. Είναι 39 ετών και σπούδασε θέατρο στο Πανεπιστήμιο της Προβηγκίας.

Οι δυο τους, γνωρίστηκαν ως συμπρωταγωνιστές στην ταινία «Attenberg» και η φλόγα δεν άργησε να ανάψει, ωστόσο, πάντοτε κρατούσαν χαμηλό προφίλ και δεν είναι πολλές λεπτομέρειες γνωστές για τη σχέση τους.

Το 2013 παντρεύτηκαν στο Λονδίνο σε στενό κύκλο. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Washington Post» ο Λάνθιμος κλήθηκε να απαντήσει για τη ζωή τους με την Ariane λέγοντας: «Δουλεύουμε σε διαφορετικές χώρες, διαφορετικά μέρη και μετά περνάμε χρόνο μαζί. Είναι εύκολο με αυτόν τον τρόπο ζωής να κρατάς το ανεξάρτητο πνεύμα σου και ταυτόχρονα να βρίσκει δύναμη με το να είσαι μαζί με κάποιον».