Γιατί θυμόμαστε με τόση αγάπη τα πιο δύσκολα χρόνια της γονεϊκότητας

Μου το έλεγαν κι εμένα και τώρα που βρισκόμαστε σε αυτή την ωραία φάση πριν την εφηβεία για τις κόρες μου, ίσως είμαι πιο κοντά από ποτέ στο να κατανοήσω τη συμβουλή αυτή: να εκτιμώ την κάθε στιγμή με τα παιδιά όσο μεγαλώνουν.

Αλλά, ως γνωστόν, όταν η καθημερινότητα σε πνίγει, είναι πολύ δύσκολο να ακολουθήσεις αυτή τη συμβουλή.

Οι περισσότερες επισκέψεις με τα παιδιά στις κούνιες δεν είναι ιδιαίτερα αξιομνημόνευτες, αλλά υπάρχει μία που δεν θα ξεχάσω ποτέ: ήταν την άνοιξη του 2021 και η τετράχρονη τότε κόρη μου, ο Ντένις του σπιτιού, έφυγε σαν τον άνεμο με το ποδήλατο ισορροπίας στην κατηφόρα, εκεί όπου το μικρό στενό θα συναντούσε σε λίγα μόλις μέτρα τη μεγάλη οδό διπλής κυκλοφορίας. Η τσάντα του μάρκετ που κρατούσα στροβιλίστηκε στον αέρα και από μέσα της εξφενδονίστηκαν σχεδόν αριστουργηματικά τα πέντε πράγματα που είχα αγοράσει. Ο δρόμος γέμισε σοκολατένια κουφετάκια, χαρτοπετσέτες και γάλα, σαν ένα πάρτι που τέλειωσε πρόωρα. (Οι φίλοι που πέρασαν αργότερα από το σημείο αναρωτήθηκαν τι συνέβη).

Εκείνη την ημέρα αποφάσισα να γραφτώ στο γυμναστήριο και κατάλαβα πόσο... βιονική μπορείς να γίνεις για να σταματήσεις ένα παιδί και ένα ποδήλατο προτού βγουν στον δρόμο.

Τη στιγμή που άρπαξα τη Σοφία και σκέφτηκα να πετάξω το ποδήλατο στον κάδο, μια ηλικιωμένη γυναίκα εμφανίστηκε στο θολωμένο οπτικό μου πεδίο.

«Απόλαυσέ το», μου είπε.

Κούνησα το κεφάλι, χαμογέλασα αμήχανα και γύρισα να πάρω ανάσες μετά τον στίβο μάχης που είχε προηγηθεί. Εκείνη όμως επέμεινε:

«Σοβαρά στο λέω, θα σου λείψει μια μέρα όλο αυτό και δεν ξέρεις πόσο γρήγορα περνάει».

Αυτό είναι κάτι που οι γονείς μικρών παιδιών ακούμε συχνά και συνήθως στις πιο ακατάλληλες στιγμές: «Θα ανοιγοκλείσεις τα μάτια σου και θα έχουν μεγαλώσει», «Απόλαυσε κάθε δευτερόλεπτο», «Θα περάσει σε μια στιγμή». Μια συμβουλή τόσο απλή, που σχεδόν δεν αξίζει να ειπωθεί, κι όμως οι άνθρωποι τη δίνουν ξανά και ξανά, ίσως επειδή είναι μια πολύ δύσκολη συμβουλή να εφαρμοστεί.

Συνήθως έρχεται τη στιγμή που τα παιδιά κάνουν tantrum στο σούπερ μάρκετ, που εσύ είσαι κομμάτια από την αϋπνία και το τελευταίο που σκέφτεσαι είναι πως αυτά τα λιλιπούτεια θαύματα... θα μεγαλώσουν.

Θα κάνω τις συνήθεις προειδοποιήσεις: αγαπώ τις κόρες μου. Δεν θα τις αντάλλαζα με τίποτα στον κόσμο. Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα πρώτα χρόνια της ζωής τους ήταν τα πιο δύσκολα της δικής μου. Κάποιες στιγμές, ιδίως στο αποκορύφωμα της πανδημίας, με τηλε-εκπαίδευση και τηλε-εργασία, ήταν πραγματικά εξαντλητικές. Από τότε, τα πράγματα έχουν γίνει πιο διαχειρίσιμα, αλλά δεν αρνήθηκα ποτέ την ευκαιρία να ξεφύγω από τα παιδιά μου για μερικές ώρες.

Είναι μια μικρή παρηγοριά το γεγονός ότι δεν είμαι η μόνη που αγωνίζεται να απολαύσει αυτή τη φάση της γονεϊκότητας.

Οι έρευνες για τη γονεϊκή μέριμνα και την ευτυχία είναι ανάμεικτες, αλλά οι περισσότερες δείχνουν ότι η ανατροφή των παιδιών δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστη. Στις ΗΠΑ (και σε ορισμένες τις προηγμένες βιομηχανικές χώρες), η γονεϊκότητα επηρεάζει αρνητικά την ευημερία, η οποία δεν αποκαθίσταται πλήρως μέχρι τα παιδιά να φύγουν από το σπίτι.

Παρ’ όλα αυτά, πολλοί άνθρωποι αναπολούν με νοσταλγία τα χαοτικά πρώτα χρόνια της γονεϊκής ζωής τους.

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι το επιβεβαιώνει: ερωτηθέντες άνω των 50 ετών σε ευρωπαϊκές χώρες ρωτήθηκαν πότε ήταν πιο ευτυχισμένοι. Οι περισσότεροι ανέφεραν τα πρώτα χρόνια της τρίτης δεκαετίας της ζωής τους, τα χρόνια που, για πολλούς, συνέπεσαν με τη γέννηση των παιδιών τους.

Πρόσφατα, ο ηθοποιός Bob Odenkirk, στα 62 του, έγινε viral όταν εξομολογήθηκε σε podcast ότι οι μόνοι άνθρωποι που ζηλεύει είναι όσοι μεγαλώνουν μικρά παιδιά στο σπίτι.

Είναι δύσκολο να ξέρουμε τι να κάνουμε με τη γνώση ότι κάποτε θα νοσταλγούμε αυτές τις μέρες που τώρα μας εξαντλούν.

Ρώτησαν τον Bob Odenkirk ποιον ζηλεύει: η απάντησή του είναι έμπνευση για τους γονείς μικρών παιδιών

Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Ντάνιελ Γκίλμπερτ, ο μελλοντικός μας εαυτός απλώς θα θυμάται λάθος πώς ήταν πραγματικά η ζωή με μικρά παιδιά. Θα ξεχάσουμε τα ουρλιαχτά και την εξάντληση και θα θυμόμαστε μόνο τις όμορφες στιγμές.

Αλλά οι έρευνες δείχνουν ότι δεν είναι έτσι. Οι περισσότεροι γονείς δεν ξεχνούν τις δυσκολίες. Απλώς, τις νοσταλγούν. Και να σου πω την αλήθεια, με δύο παιδιά 9 και 11 ετών στο σπίτι, αρχίζω κι εγώ να το νιώθω. Ιδίως όταν το smartphone μου φέρνει μπροστά φωτογραφίες από εκείνη την περίοδο της πλήρους τρέλας και αϋπνίας.

Και υπάρχει και ακόμα μία παγίδα, για την οποία κανείς δεν σε έχει προειδοποιήσει επαρκώς. Από τη μία, η ανατροφή των παιδιών που μεγαλώνουν γίνεται ευκολότερη. Από την άλλη, γίνεται πιο δύσκολη. Τα πρώτα χρόνια είναι απαιτητικά σε χρόνο, ενέργεια και στον ύπνο αλλά δεν είναι απαραίτητα τα χειρότερα για την ευημερία σου. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η ικανοποίηση των γονέων μειώνεται και το άγχος αυξάνεται, όσο τα παιδιά φτάνουν στην εφηβεία.

Και αυτό έχει μια λογική μιας και τα προβλήματα μεγαλώνουν. Από το «έχω χτυπήσει, περνάς στο «δεν ξέρω τι θέλω να κάνω στη ζωή μου» και «το αγόρι που μου αρέσει δεν με αγαπάει». Και όσο κι αν η ευθύνη του γονιού μειώνεται, η επιθυμία να βοηθήσει δεν μειώνεται ποτέ.

Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να δίνεις συμβουλές, όταν και αν σου τις ζητούν και να κάνεις πίσω. Να βλέπεις τα παιδιά σου να κάνουν λάθη και να αποδέχεσαι πως δεν μπορείς να τα προστατέψεις από όλα, ούτε καν από τον Ορφέα που διάλεξε τελικά τη Νεφέλη αντί για την κόρη σου.

Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, η σχέση μαζί τους αλλάζει. Το σχολείο, οι φίλοι, οι σχέσεις μπαίνουν πιο ψηλά στις προτεραιότητες και οι γονείς μετακινούνται σιγά-σιγά στην περιφέρεια της ζωής τους.

Και παρόλο που η εξάρτηση ενός μικρού παιδιού μπορεί να είναι εξαντλητική, συνοδεύεται από μια οικειότητα που δύσκολα διατηρείται στο μέλλον.

Και το καταλαβαίνω, τώρα που έχω τη σχέση που πάντα ήθελα με τα παιδιά μου όμως να, η ένταση της σχέσης με ένα τρίχρονο που σου ζητάει να του διαβάσεις 15 παραμύθια στη σειρά είναι άπιαστη.

Όλα αυτά είναι δύσκολο να τα εκτιμήσεις όταν συμβαίνουν. Γιατί η πρώιμη γονεϊκότητα είναι σωματικά δυσάρεστη, εξουθενωτική και μονότονη.

Μόνο με την απόσταση μπορείς να δεις την ομορφιά της. Κι αυτό, ίσως, είναι το δώρο της ηλικίας.

Σκέψου το σαν να χτίζεις έναν δρόμο με τούβλα: μόνο όταν φτάσεις στον προορισμό, καταλαβαίνεις τι ρόλο έπαιξε το κάθε κομμάτι.

Οι γονείς με μεγάλα παιδιά εκτιμούν τα πρώτα χρόνια επειδή βλέπουν τα πράγματα από απόσταση. Δεν χρειάζεται να εκτιμάς κάθε στιγμή όταν τη ζεις, πολλά είναι απλώς δύσκολα. Αλλά πρόσεχε τις πολύτιμες στιγμές μέσα στο χάος.

Απόλαυσε αυτό το τόσο ωραίο παρόν, χωρίς κινητά, χωρίς κλειστές πόρτες, χωρίς αυπνία για το πότε θα γυρίσουν από τη βόλτα, γιατί είναι πολύ ωραίο ρε γαμώτο.

Κάνε ό,τι μπορείς για να τις αποτυπώσεις στη μνήμη σου, γράψε τις, μοιράσου τις με φίλους, μάζεψέ τες σαν πολύτιμους λίθους.

Για να τις γυρίσεις σε εκείνες όταν τα μάτια σου είναι πιο καθαρά και τα χέρια σου επιτέλους ελεύθερα.