Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής 2025: Η τροφή ως πράξη αγάπης για τον άνθρωπο και τον πλανήτη

Στις 16 Οκτωβρίου 2025, ο κόσμος ενώνει ξανά τη φωνή του για να γιορτάσει την Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής, μια πρωτοβουλία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος φέτος συμπληρώνει 80 χρόνια δράσης υπέρ της εξάλειψης της πείνας και της βιώσιμης ανάπτυξης των συστημάτων τροφίμων.

Το φετινό θέμα, «Χέρι με Χέρι για Καλύτερη Διατροφή και Ένα Καλύτερο Μέλλον», αναδεικνύει τη σημασία της συνεργασίας μέσα από την Πρωτοβουλία Hand-in-Hand του FAO, ένα παγκόσμιο πρόγραμμα που ενώνει κυβερνήσεις, αγρότες, επιχειρήσεις και κοινότητες, με στόχο τη δημιουργία ανθεκτικών, θρεπτικών και βιώσιμων αγροδιατροφικών συστημάτων.

Η πρόκληση της αφθονίας και της ανισότητας

Παρότι η Γη παράγει αρκετή τροφή για να θρέψει 8,2 δισεκατομμύρια ανθρώπους, πάνω από 673 εκατομμύρια αντιμετώπισαν πείνα το 2024. Η πρόοδος δεν είναι ίδια παντού: η Αφρική και η Δυτική Ασία πλήττονται ιδιαίτερα από συγκρούσεις και ακραία καιρικά φαινόμενα.

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP), περιοχές όπως η Γάζα, το Σουδάν και η Αϊτή φιλοξενούν 1,9 εκατομμύρια ανθρώπους που βρίσκονται σε συνθήκες καταστροφικής πείνας. Παγκοσμίως, 733 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από υποσιτισμό, ενώ 2,8 δισεκατομμύρια δεν έχουν πρόσβαση σε υγιεινή διατροφή λόγω της αύξησης των τιμών και του κόστους ζωής.

Ο έξυπνος τρόπος να μαγειρεύεις το αυγό για να παίρνεις όλες του τις πρωτεΐνες

Ο καθηγητής λέει ότι η σωστή διατροφή μπορεί να σε προστατέψει από Covid και long Covid

Αγροδιατροφικά συστήματα σε κρίση

Τα αγροδιατροφικά συστήματα παρέχουν βιοπορισμό σε 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους και ευθύνονται για το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Όμως βρίσκονται υπό πίεση από την κλιματική αλλαγή, την οικονομική αστάθεια και την εξαντληση των φυσικών πόρων.

Η κλιματική κρίση έχει ήδη μειώσει τις αποδόσεις σε τμήματα της Νότιας Ασίας, προκαλώντας μεταβολές στις εποχές σποράς και συγκομιδής, αλλά και αύξηση των παρασίτων. Επιπλέον, η κρίση στην Ουκρανία το 2022 οδήγησε σε αύξηση 14% στις τιμές τροφίμων, σπρώχνοντας 71 εκατομμύρια ανθρώπους σε φτώχεια.

Βιώσιμες λύσεις και συλλογική δράση

Η αναγεννητική γεωργία, που ενισχύει την υγεία του εδάφους και τη βιοποικιλότητα, αποτελεί ελπιδοφόρα πρακτική για τη μείωση των εκπομπών και την αύξηση των αποδόσεων. Όμως η μετάβαση σε βιώσιμα συστήματα απαιτεί ισχυρή διακυβέρνηση και πολυεπίπεδη συνεργασία.

Έρευνες δείχνουν ότι τα πολυκεντρικά μοντέλα διακυβέρνησης, όπου συμμετέχουν δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς αλλά και οι ίδιες οι κοινότητες, οδηγούν σε πιο δίκαια και ανθεκτικά αποτελέσματα. Η συμμετοχική προσέγγιση ενισχύει τη δυνατότητα προσαρμογής σε κρίσεις από πανδημίες έως πλημμύρες.

Παράλληλα, νέες τεχνολογίες όπως το blockchain ενισχύουν τη διαφάνεια και την ιχνηλασιμότητα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, περιορίζοντας τη σπατάλη τροφίμων, ενώ τα κυκλικά μοντέλα αξιοποιούν τα υποπροϊόντα της γεωργίας για ζωοτροφές ή βιοενέργεια.

01

05

Η ειδικός εξηγεί πώς θα βοηθήσουμε κι εμείς τη διατροφή μας αλλά και τον πλανήτη

Η Διαιτολόγος- Διατροφολόγος Δήμητρα Γλυνού, μάς εξηγεί πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τη φετινή θεματική της Παγκόσμιας Ημέρας Διατροφής στη ζωή μας, κάνοντας αλλαγές που ευνοούν το περιβάλλον και τη διατροφή μας.

Η σωστή διατροφή για την υγεία είναι μια παγκόσμια δίαιτα αναφοράς για ενήλικες που συμβολικά αντιπροσωπεύεται απο φρούτα και λαχανικά, αλλά αποτελείται και από δημητριακά ολικής αλέσεως, φυτικές πρωτεΐνες (φασόλια, φακές, όσπρια, ξηρούς καρπούς), ακόρεστα φυτικά έλαια, μέτριες ποσότητες κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων, καθώς και μερικά πρόσθετα σάκχαρα και αμυλούχα λαχανικά», τονίζει η Δήμητρα Γλυνού και εξηγεί:

Η Πρωτοβουλία Hand-in-Hand: δράση για ένα βιώσιμο αύριο

Η Πρωτοβουλία Hand-in-Hand (Χέρι με Χέρι) του FAO αποτελεί τον πυρήνα της φετινής θεματικής. Από το 2019, το πρόγραμμα στηρίζει 80 χώρες στην Αφρική, την Ασία, τη Λατινική Αμερική και τη Μέση Ανατολή, αξιοποιώντας γεωχωρικά δεδομένα, κοινωνικοοικονομικές αναλύσεις και μοντέλα επενδύσεων για να εντοπίσει περιοχές όπου οι αγροτικές παρεμβάσεις μπορούν να έχουν το μεγαλύτερο αντίκτυπο.

Μέσα από Φόρουμ Επενδύσεων, η πρωτοβουλία κινητοποιεί δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια για καινοτομία στις αλυσίδες αξίας, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατροφή που σέβεται τον άνθρωπο και τον πλανήτη.

Στην Περού, την Αιθιοπία και τα νησιά του Ειρηνικού, τα προγράμματα HIH έχουν βοηθήσει μικρούς παραγωγούς, πολλοί εκ των οποίων γυναίκες και νέοι, να διαφοροποιήσουν τις καλλιέργειές τους, να αντέξουν στα κλιματικά σοκ και να συνδεθούν με δίκαιες αγορές.

Ένα μήνυμα ελπίδας

Η γνώση, η επιστήμη και η συνεργασία μάς δείχνουν τον δρόμο: μέσα από συλλογική δράση μπορούμε να μειώσουμε την πείνα στο μισό έως το 2030, κάνοντας πράξη το Όραμα του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 2 – Μηδενική Πείνα.

Η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής 2025 είναι κάτι περισσότερο από μια επέτειος, είναι μια πρόσκληση για δράση. Για να στηρίξουμε βιώσιμες επιλογές, να επενδύσουμε σε συνεργασίες και να θυμόμαστε πως το μέλλον της διατροφής και του πλανήτη χτίζεται χέρι με χέρι.

7 πρακτικοί τρόποι να στηρίξουμε το φετινό μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Διατροφής:

• Διάλεξε εποχικά και τοπικά προϊόντα. Μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και ενισχύουν την τοπική οικονομία.
• Προτίμησε φυτικές πηγές πρωτεΐνης όπως φασόλια, φακές, ρεβίθια και ξηρούς καρπούς, λίγες φορές αντί για κρέας.
• Σχεδίασε τα γεύματά σου εκ των προτέρων για να περιορίσεις τη σπατάλη τροφίμων και να εξοικονομήσεις χρήματα.
• Απόφυγε τα πλαστικά μιας χρήσης. Επένδυσε σε επαναχρησιμοποιούμενα σκεύη και παγούρια.
• Στήριξε μικρούς παραγωγούς και προϊόντα δίκαιου εμπορίου. Προάγουν τη βιωσιμότητα και τη διατροφική δικαιοσύνη.
• Μείωσε την υπερκατανάλωση. Αγόραζε ό,τι πραγματικά χρειάζεσαι και αξιοποίησε τα περισσεύματα.
• Μοιράσου γνώση και καλές πρακτικές. Η αλλαγή αποκτά δύναμη όταν γίνεται συλλογική — χέρι με χέρι.

Ευχαριστούμε τη Δήμητρα Γλυνού, διαιτολόγο- διατροφολόγο, MSc Food, Nutrition and Health, MSc Epidemiology, cibus.gr, https://www.instagram.com/cibus.gr/